Nga Tasim Çiftja (1925-1993)
Ushtrimi i terrorit mbi popullin, për t’u pasqyruar në letërsi dhe në shtypin e ditës, nuk ka ndonjë nevojë zbukuruese. Është veprimi më i shpëlarë si asnjë tjetër. Jo se do të konfrontohem me ata që i novelizojnë përshkrimet me elemente letrare (bëjnë mirë), është fjala që terrorizimi i popullit eci nëpër forma e mënyra të pabesueshme, aq sa brezat, duke u njohur me to, do të na quajnë fantastë.
Rreth 4 mijë të burgosur politikë, të sjellë në Vloçisht, nga disa burgje rrethesh, për tharjen e Maliqit më 1947 (jo më 1948 kur punimet për të burgosurit ishin përqëndruar pas urës derdhëse), pra më 1947, pavarësiht nga mundimet e punës 14 orëshe tepër të rëndë, nën kërbaç, shoqërohej çdo ditë me rrahje, vrasje, groposje për së gjalli. Nuk u mor vesh (e si do të merrej vesh?) përse u qëllua me automatik mbi të burgosurin arsimtar nga Kruja që ishte duke punuar; ai djal’ i dashur do të ishte nja 28 a 30 vjeç kur u qëllua vet’ i tretë.
Çdo ditë proçedohej groposja për së gjalli, duke lënë kokën jasht’. Nuk mbeti pa u groposur së gjalli me kokën jasht’ vëç ndonjë përqidje e vogël. Kështu e pësuan edhe Arshi Pipa e Mitrush Kuteli (atje e apelonin Dhimitër Pasko).
(Këto emra mbahen mend sepse ishin të njohur si figura letrare e kulturore, po emra fshatarësh, klerikësh, pleq, që edhe mbasi i nxirrnin nga groposja, ata vdisnin gjatë natës në barakë, siç ishte Ethem Sufali nga Peqini. Ishte fillimi i mbas Luftës, pra përqindja më e madhe ballistë (organizata atdhetare e popullit po e paguante humbjen e lirisë së Atdheut).
E gjithë kjo parapesëmijëvjeçare, bëhej ndofta për programe sërbe, siç kuptohet sot në renditjen totale të ngjarjeve, në atë procedim ditor. E të vjen të inatosesh sot në në demokraci, duke dëgjuar Kadarenë të thotë “Pipiç”, pra serb! Lufta kundra popullit shqiptar si komb shqiptar, kështu ka vazhduar, e maskuar në emërtimin “lufta e klasave”, a deri sot në librat e Kadaresë.
Atë ditë pati një ndryshim të vogël. Të burgosurit Zak Ceka dhe Ali Belshaku, që të dy nga Peqini, gjatë rrahjes së zakonshme që po pësonin si gjithë të tjerët, folën përafërsisht kështu:
-në biruca na rrahët, në hetuesi na rrahët, mustaqet na i shkulët, tani pas dënimit përsëri po na rrihni, kjo është poshtëruese, përse nuk na vritni më mirë, burri rron për të vdekur, jo për t’u poshtëruar.
Kjo gjendje folëse e shtoi më shumë rrahjen, ndërsa vinte aty komandanti i Kampit Tasi Marku.
-Ç’ësht’-pyet komandant Tasi
-këta duan të vdesin- i thanë.
– e po mirë, hapni gropën.
Ia nisën të hapin gropën, për të cilën zakonisht qemë përshtatur, por shpejt sytë e të burgosurve u zgurdulluan, gropa i kaloi përmasat e varrosjes kokëjasht’ si përditërisht…ajo thellohej e thellohej,sa ata të dy, Zaku dhe Aliu, të shtyrë me goditje lopatash, ranë brenda dhe nuk u dukeshin mbi sipërfaqe as flokët. U hodh vazhdimisht, me shpejtësi, dheu. U ndje Zaku apo Aliu, zëri qe i stonuar:
-këtë që po bëni ju nuk e bëri as Hitleri.
Gropa u mbush me dhé, këtë herë pa kokën jasht’. U thirr traktori, i cili u ndodh aty, (ndofta i parapregatitur). I kaloi dy herë sipër për të sheshuar dheun. Ky qe egzekutimi i dy trimave shqiptarë nga Peqini.
Është detyrë e të gjithë atyre që e mbajnë mend, ta japin këtë të vërtetë pa zbukurime.
Elbasan, 1991
Linku i referimit https://gazetadielli.com/pa-zbukurime-novelistike/
